Hetairoi, lieve leden, beste lezer,
Zoals jullie weten groeit binnen Asopos de Vliet de aandacht voor duurzaamheid. Zo is bijvoorbeeld vegetarisch eten de standaard geworden en gaan er steeds vaker stemmen op voor het scheiden van afval. In lijn met deze ontwikkelingen heeft Pricewise een mooi artikel geschreven over waterkracht als duurzame energiebron, wat wellicht sommigen van jullie zal interesseren.
Snel over het water glijden doe je als roeier op spierkracht. Maar zelfs de rauwe kracht van een Olympische Acht is een zuchtje vergeleken met de waterkracht die vanzelf al onder de boot door stroomt. Met of zonder riemen aan het oppervlak, water is doorgaans in beweging - en in die beweging schuilt enorm veel energie.
Aloude waterkracht
Het winnen van energie uit water is iets dat mensen al vele eeuwen bezighoudt. Een waterwiel draait door de beweging van een rivier of andere waterstroom, en werd in de velden, mijnen en molens van de oudheid al gebruikt. Dit elementaire idee van beweging door toch-al-stromend-water is in zijn essentie, vandaag de dag, nog steeds een uitgangspunt. Natuurlijk zijn er sinds de Industriële Revolutie, en vooral met moderne technologie, flinke innovaties geweest in het maximaal benutten van waterkracht.
Moderne waterwielen
Tegenwoordig gebruiken we turbines als moderne waterwielen. Hierbij wordt niet simpelweg het vloeien van water omgezet naar energie, maar door het water te laten 'vallen' maken moderne watercentrales maximaal gebruik van de kinetische energie in waterstromingen. Een sterkere en grotere stroming met een groot hoogteverschil zorgt dan ook voor de meest efficiënte energieopbrengst. Een watercentrale aan een krachtige rivier of kuststroom kan dit bewerkstelligen. En natuurlijk ken je het beeld van de stuwdam. Dit zijn megaprojecten waarbij enorme er een enorme hoeveelheid potentiële energie uit waterkracht wordt gecreëerd. Stuwmeren achter deze dammen zorgen voor potentiële beweging, zelfs als er geen regenval of andere aanvoer is. Hoe je ze ook aan het draaien krijgt, de turbines voeden generatoren voor het opwekken van energie, en zijn daarmee een soort gigantische dynamo's.
Bouwen aan waterkracht
Waterkracht vergelijken met andere soorten energiebronnen, brengt je direct in de duurzame categorie. Net als met zonlicht en wind wordt hier energie opgewekt uit een proces dat toch al gaande is – of het nou in een schattig stroompje is, of door middel van een gigantisch stuwmeer. Natuurlijk is het aanleggen van stuwdammen en stuwmeren een menselijke onderneming, en er zijn voorbeelden in de geschiedenis van grote schade aan natuur en mens door dit soort projecten. In Nederland hebben we gelukkig geen stuwmeren op de schaal (in controverse en grootheid) van de Chinese Drieklovendam, waarvan de bouw voor erg veel vervuiling heeft gezorgd en daardoor schade aan het milieu heeft aangericht.
Een klein deel duurzaam
Als we kijken naar het aandeel van waterkracht in duurzame energie in Nederland, in vergelijking met andere duurzame bronnen, is dat een relatief klein aandeel. Momenteel heeft Nederland vier middelgrote waterkrachtcentrales die energie leveren door rivieren, onder andere aan de Lek en de Maas. Grotere energieleveranciers zoals Oxxio, Essent en Nuon maken hier gebruik van. In hun groene energiecontracten zul je dus deels waterkracht meekrijgen.
